-------------------------
ນິວອນ 5 ແລະຂ້າເສິກທາງອ້ອມ: ນິວະຣະນະທັມ 5 ປະການ,
ທັມຝ່າຍຕໍ່າເປັນອຸປະສັກຂັດຂວາງການປະກອບຄວາມດີມີຄື :
1. ກາມະສັນທະ ຄວາມພໍໃຈເກາະຫ້ອຍຍິນດີນຳວັດຖູກາມກ່ອນຈະຍິນດີນຳວັດຖຸກາມນັ້ນກໍ່ອາສັຍກິເລສະກາມ ມີ ຣາຄະເປັນຕົ້ນແລ້ວເກີດຄວາມກຳໜັດຂຶ້ນກັບຈິດກ່ອນ ຄືຈິດຫຼົງກຳໜັດຍິນດີຕິດຢູ່ກັບຮູບ, ສຽງ, ກິ່ນ, ຣົສ, ເຄື່ອງສຳຜັດເຢັນຮ້ອນອ່ອນແຂງ, ທັມມາ ຣົມເກີດກັບໃຈເປັນໄປໃນຝ່າຍກຸສົນກໍ່ມີຫຼືອະກຸສົນກໍ່ມີ ອັນນີ້ເອີ້ນວ່າ ກາມະສັນທະນິວອນ
――――――――――――――――――――
(ກ)ວັດຖຸກາມ ສິ່ງທີ່ມີວິນຍານແລະບໍ່ມີວິນຍານອັນເປັນເຫດໃຫ້ຈິດຫຼົງເກາະຫ້ອຍຍິນດີ ເຊັ່ນຂ້າທາດບໍຣິວານ ສັດລ້ຽງ ເງິນຄຳ ບ້ານເຮືອນ ທີ່ດິນ ຮູບ,ສຽງ,ກິ່ນ,ຣົສ. . .
(ຂ)ກິເລສະກາມ ເຄື່ອງຍ້ອມໃຈໃຫ້ເສົ້າໝອງເປັນທຸກໄດ້ແກ່ຣາຄະຄວາມກຳໜັດ ໂລພະ ອິຈສາ ພໍໃຈ ຍິນດີ . . .
2. ພະຍາປາທະ ຄື ຈິດປາຖະໜາໃນຮູບ,ສຽງ, ກິ່ນ, ຣົສ, ເຄື່ອງສຳຜັດ, ທັມມາຣົມບໍ່ໄດ້ສົມຫວັງແລ້ວກໍ່ຄຶດປອງຮ້າຍ,ກັ່ນແກ້ງຄົນອື່ນ,ສັດອື່ນທີ່ຕົນບໍ່ຖືກໃຈນັ້ນໃຫ້ເສຽປະໂຫຍດສຸກ. ຈິດພະຍາບາດນີ້ຈັດເປັນມິຈສາທິຕຖິ (ຄວາມເຫັນຜິດ) ປະເພດໜຶ່ງ ອັນນີ້ເອີ້ນວ່າ ພະຍາປາທະນິວອນ.
3. ຖີນະມິດທະ
ຄືຈິດງ່ວມເຫງົາຫາວນອນ,ໜັກກາຍ,ໜັກໃຈ ຂີ້ຄ້ານບໍ່ຍິນດີໃນວຽກການງານ ເມື່ອກຸ້ມກວມຈິດໃຈເຂົ້າແລ້ວກໍ່ບໍ່ປະກອບຄຸນງາມຄວາມດີໃຫ້ເກີດຂຶ້ນໄດ້ ອັນນີ້ເອີ້ນວ່າ ຖີນະມິດທະນິວອນ ຯ
4. ອຸດທັດຈະ ກຸກກຸດຈະ ຄືຄວາມບໍ່ສະງົບສ່ວນຈິດ ຟົ້ງຊວ່ານ-ລຳຄານໃຈ ແລ່ນໄປສູ່ອາຣົມພາຍນອກຄືບໍ່ຮູ້ຕາມຄວາມເປັນຈິງຂອງອາຍະຕະນະທັງພາຍໃນແລະພາຍນອກ ບໍ່ຮູ້ຂົ່ມຈິດຂອງຕົນໃຫ້ຕັ້ງໝັ້ນຢູ່ກັບກັມມັຕຖານແຫ່ງຕົນ, ຈິດຈຶ່ງຄວ່າໄປຕາມອາຣົມຕ່າງໆ.ຈິດດວງນີ້ຕິດມາຈາກກາມ ສັນທະ ຄືເກີດຈາກຄວາມຢາກໄດ້ກໍ່ມີ ບໍ່ຢາກໄດ້ກໍ່ມີ ເມື່ອໄດ້ສົມຫວັງ ຫຼືບໍ່ໄດ້ສົມຫວັງມັນກໍ່ຟົ້ງຊວ່ານລຳຄານໃຈເລື້ອຍໄປ ອັນນີ້ເອີ້ນວ່າ ອຸດທັດຈະ ກຸກກຸດຈະນິວອນຯ
5.ວິຈິກິຈສາ ຄືຈິດລັ່ງເລສົງໄສບໍ່ແນ່ໃຈໃນສິ່ງທັງປວງ ບໍ່ຕັດສີນໃຈໄດ້ວ່າສິ່ງໃດຜິດ ສິ່ງໃດຖືກ ເປັນຕົ້ນແມ່ນເຫັນຜິດເປັນ ຖືກ ເຫັນຖທກເປັນຜິດ ອັນນີ້ເອີ້ນວ່າ ວິຈິກິຈສານິວອນ.
ເມື່ອນິວອນ ຂໍ້ໃດຂໍ້ໜຶ່ງໃນຈຳນວນນີ້ຫາກເກີດຂຶ້ນແລ້ວກໍ່ເປັນເຫດບໍ່ໃຫ້ສຳເຣັດສະມາທິໄດ້ ຈຶ່ງຕ້ອງແກ້ດ້ວຍອຸບາຍຕ່າງໆຕໍ່ໄປຕາມຄວນ .
ອຸບາຍແກ້ນິວອນ
1. ກາມະສັນທະ ເກີດຈາກສຸພະນິມິດມີອາຣົມຕາມເຫັນວ່າງາມໜ້າຮັກ,ໜ້າມັກ,ໜ້າຊົມ,ເມື່ອເກີດຂຶ້ນແລ້ວເພື່ອແກ້ໄຂເພິ່ນແນະນຳໃຫ້ໃຊ້ອຸບາຍ 3 ຢ່າງ ຄື :
(1) ເພັ່ງພິຈາຣະນາສິ່ງທີ່ຊອບໃຈນັ້ນໃຫ້ເຫັນເປັນ ອະນິດຈັງ,ທຸກຂັງ,ອະນັດຕາ.
(2) ເພັ່ງພິຈາຣະນາລະອຽດລົງໃຫ້ເຫັນເປັນອະສຸພະນິມິດ ,ໂສໂຄກ, ປະຕິກູນ, ໜ້າຂີ້ດຽດ, ຜາງຮ້າຍ,
ເບື່ຶອ, ຜາງໜ່າຍ .
(3) ພິຈາຣະນາລະອຽດເລິກລົງ ຈົນເກີດປັນຍາເຫັນແຈ້ງຕາມຄວາມເປັນຈິງຄື ຮູປກາຍນີ້ເປັນພຽງທາດ 4 ເຕົ້າໂຮມ ປະຊຸມກັນເຂົ້າ ມີຈິຕວິນຍານຫຼົງເຂົ້າໄປຢຶດຄອງອາສັຍຢູ່ຊົ່ວຄາວເທົ່ານັ້ນ.ໃນກາຍນີ້ເປັນບ່ອນສະສົມຂອງບໍ່ສະອາດມີປະການຕ່າງໆແລະໂຣຄາພາດ(ຄວາມເຈັບປວດ)ທຸກຂະພັຍມີຢູ່ທຸກສ່ວນໃນກາຍນີ້ ບໍ່ຄວນຫຼົງເຂົ້າໄປຢຶດໝັ້ນສຳຄັນຜິດ ໃຫ້ເປັນທີ່ຕັ້ງແຫ່ງຄວາມພໍໃຈຍິນດີ ມີສັນດານອັນຕັນຫາແລະທິດຖິອາສັຍຢູ່ດ້ວຍ.
2. ພະຍາປາທະ ເກີດຈາກສະຕິອ່ອນ ມີປະຕິຄະນິມິດຕາໂປນິໂສມະນະສິການ ຄືການນຶກຄຶດໂດຍປາສະຈາກອຸບາຍລະ ອຽດໃນສິ່ງກະທົບໃຈຕົນຈຶ່ງເກີດໂກທະແລ້ວຜູກໂກດບໍ່ແລ້ວບໍ່ລືມ ຮຸ່ມຮ້ອນຫວັງແກ້ຄືນແກ້ແຄ້ນໃນສິ່ງທີ່ບໍ່ພໍໃຈນັ້ນຄວນໃຊ້ອຸບາຍຣະງັບດ່ັງຕໍ່ໄປນີ້ :
ກ.ຈະເຣີນເມຕຕາສະເພາະຫຼືທົ່ວໆໄປບໍ່ເຈາະຈົງ ແຕ່ມີຂໍ້ຫ້າມແຜ່ໄປໃນບຸກຄົນເພດກົງກັນຂ້າມ ເພື່ອປ້ອງກັນຈ້ດກຳເຣີບໄປທາງຣາຄະຕັນຫາ.
ຂ.ພິຈາຣະນາກົດແຫ່ງກັມ ເພັ່ງໂທດຕົນເອງ ບໍ່ເພັ່ງໂທດຄົນອື່ນ ຖືວ່າເປັນກັມສ່ວນຕົນເອງ.
ຄ.ພິຈາຣະນາຫຼາຍຂຶ້ນ ລະອຽດເຂົ້າໄປໃນອຸບາຍນັ້ນໆ.
ງ.ຄົບຫາແຕ່ຄົນດີມີເມດຕາ.
ຈ.ສຶກສາແລະປາຣົບແຕ່ເຫຼື້ອງເມດຕາພາວະນາສ້າງກຸສົລ
ຈິຕໃຫ້ມາກຫຼາຍ.
ສ.ຕ້ັງສັດຈະຈະເພັ່ງສະເພາະທີ່ໃຈຕົນເອງວ່າເຮາຈະຕ້ອງຂົ່ມພະຍາບາດຊຶ່ງເກີດທີ່ໃຈນີ້ແລະກໍ່ຈະຕ້ອງແກ້ທີ່ໃຈນີ້ ຖືຄວາມເຫັນວ່າເປັນໂທດຂອງຕົນເອງ.
3. ຖີນະມິດທະ ຄວາມໜັກກາຍ ໜັກໃຈເກີດຈາກຄວາມຂີ້ຄ້ານບໍ່ກ້າຕໍ່ຄວາມພຽນ,ບໍ່ຍິນດີຕໍ່ການງານ,ຖີນະມິດທະນີ້ເຫດຈະລະໄດ້ເດັດຊາດກໍ່ຕໍ່ເມື່ອສຳເຣັດເປັນພຣະອໍຣະຫັນ ແຕ່ກໍ່ຕ້ອງພຽນລະແຕ່ຄັ້ງປຸຖຸຊົນເປັນຕົ້ນໄປ ຄື :
ກ) ຮູ້ປະຣິມານໃນການບໍຣິໂພກອາຫານ ບໍ່ກິນຈຸກ ກິນຈິກ ແລະບໍ່ໃຫ້ໜັກທ້ອງ .
ຂ) ປ່ຽນອິຣິຍາບົດສະເໝີໄປ ຫຼືໝັ່ນປ່ຽນອິຣິຍາບົດ ຯ
ຄ) ນຶກເຖິງແສງສະຫວ່າງເປັນຕົ້ນເບິ່ງແສງໄຟ ເດືອນ ດາວ
ງ) ຢູ່ໃນບ່ອນທີ່ໂລ່ງແຈ້ງລົມພັດເຢັນສະບາຍໃຈ,ຢູ່ໄກໝູ່ບ້ານໂດດດ່ຽວ .
ຈ) ພົບເພື່ອນພຣົມມະຈັນທີ່ດີ ບໍ່ຄ້ານ ບໍ່ງ່ວງເຫງົາຫຼືຜູ້ທີ່ມີຊານຈິດຍິ່ງດີ ຯ
ສ)
ສົນທະນາແຕ່ທັມທີ່ສະບາຍ ເປັນຕົ້ນການເດີນທຸດົງ ຯ
ຊ) ຝັກໄຝ່ໃນທາດແຫ່ງຄວາມພຽນ
ອົດທົນ ຂະຫຍັນເພື່ອຄວາມສຳເຣັດ ຯ
4. ອຸດທັດຈະກຸກກຸດຈະ
ເຫດເກີດຈາກຈິດທີ່ບໍ່ສະງົບເພາະບໍ່ສັນໂດດ(ບໍ່ຮູ້ຄວາມພໍດີ)ຈິດຈຶ່ງຝັ່ນເຟືອນສັ່ນສາຍໄປຕາມອຳນາດແຫ່ງຕັນຫາ
ບໍ່ມີທີ່ສີ້ນສຸດ ຯ
ອຸດທັດຈະ : ຄວາມຟົ້ງຊວ່ານ
ກຸກກຸດຈະ : ຄວາມລຳຄານໃຈ ທັງສອງນີ້ຈະລະຂາດໄດ້ກໍ່ຕ້ອງແມ່ນ
ອໍຣະຫັດຕະມັຄ ອໍຣະຫັດຕະຜົນ ແຕ່ກໍ່ຕ້ອງຮຽນລະແຕ່ປຸຖຸຊົນນີ້ໄປ ຯ
ກ)
ໝັ່ນຮັບຟັງ ແລະສິກສາໃຫ້ຫຼາຍໆ .
ຂ)
ໝັ່ນສອບຖາມແລະປະຕີບັດຕາມຜູ້ເພິ່ນຮູ້ .
ຄ)
ສະຫຼາດ ພິຈາຣະນາ ສີລ-ທັມ
ທີ່ຕົນປະຕິບັດຢູ່ .
ງ)
ຄົບຫາບັນດິດຜູ້ມີວິຊຊາ ຈະຣິຍະອັນດີງາມ .
ຈ)
ງົດເວັ້ນຄົບມິດທີ່ຂາດສີລ-ທັມ ດີງາມ .
ສ)
ຮູ້ຈັກສົນທະນາສະເພາະເຫຼື້ອງທີ່ຄວນ
ຫຼືບໍ່ຄວນແລະຢ່າເປັນຄົນມັກປາກຫຼາຍ .
5. ວິຈິກິຈສາ ເກີດຈາກການບໍ່ຝັກໄຝ່ໃຈພິຈາຣະນາດ້ວຍດີ.ການຈະລະຂາດໄດ້
ຕ້ອງຂັ້ນໂສດາປັຕຕິມັຄ ໂສດາປັຕຕິຜົລ ແຕ່ກໍ່ຕ້ອງພຽນລະແຕ່ຄັ້ງປຸຖຸຊົນນີ້ໄປ.
ກ)
ສຶກສາຫາຮູ້ໃຫ້ມາກຫຼາຍ
ຂ)
ໝັ່ນຖາມທ່ານຜູ້ຮູ້ ຜູ້ຊຳນານ .
ຄ)
ພິຈາຣະນາ ການປະຕິບັດສີລ-ທັມຂອງຕົນໃຫ້ຊຳນານ.
ງ)
ເປັນຜູ້ມີສັດທາເຊື່ອໝັ້ນໃນທາງດີ .
ຈ)
ຄົບແຕ່ຄົນດີ ມີສີລ-ທັມແລະປັນຍາຖືກແບບ.
ສ)
ສົນທະນາແຕ່ເຫຼື້ອງທີ່ເຮັດໃຫ້ສະບາຍໃຈ
ເປັນຕົ້ນການວິຈານເຖິງພຸດທະຄຸນ ຯ
ນິວອນ 5 ນີ້ຖ້າເພັ່ງການຕົນຈົນເຫັນແຈ້ງແລ້ວ ນິ
ວອນນັ້ນຍ່ອມດັບໄປ ເພາະນິວອນເກີດຂຶ້ນທີ່ກາຍ ທີ່ໃຈ ,ເກີດບ່ອນໃດຕ້ອງດັບຢູ່ບ່ອນນັ້ນ.ນິວອນ 5
ເປັນກິເລດຊັ້ນກາງ ຣະງັບໄດ້ຈື່ງຈະຕັ້ງໝັ້ນເປັນສະມາທິໄດ້
ເພາະມັນເປັນຂ້າເສິກໂດຍກົງຂອງສະມາທິ ອີກສ່ວນຂ້າເສິກທາງອ້ອມໄດ້ແກ່
ປີຕິ 5 ປະການ 1 ບໍຣິກັມພາວະນາ 1 ອຸຄຄະຫະນິມິດ 1
---------------------------------------------------------------------
ຈາກປຶ້ມບັນທຶກ ຂອງ ສາທຸພໍ່ສີສຸພັນ ສິຣິສຸວັນໂນ (ວີຣະຈີຕ)
ໃນຄາວທີ່ເພິ່ນມາຈຳພັນສາທີ່ວັດພູຄວາຍ ໂພຄາຣາມ ສາທຸໃຫຍ່ ຈັນທະລິນ ຈິນນະທັມໂມ ເຈົ້າອະທິການວັດພູຄວາຍໂພຄາຣາມ ນະຄອນ-ຫຼວງພະບາງ
ຈັດພິມໂດຍ ສາທຸ ສົມສັກ ສະມະຈິດໂຕ ວັດປ່າໄຜ່ ມີໄຊຍາຣາມ
15/01/2010
ຈັດພິມໂດຍ ສາທຸ ສົມສັກ ສະມະຈິດໂຕ ວັດປ່າໄຜ່ ມີໄຊຍາຣາມ
15/01/2010
